Pishiriqqa tuxum tanlayotganda o’ta extiyotkor bo’lish lozim. Uy tuxumi qanchalik mazali bo’lmasin, unda ko’p pishiriq tayyorlab bo’lmaydi. Masalan to’rt uchun biskvit pishirsangiz, rangi sargimtir ko’rinishi ham pastroq bo’ladi. Shuning uchun pishiriqlar uchun oq tuxumni tanlagan maqul. Jigarrang tuxum ham yomon emas – u. oqning oq sarig’i bir – biridan yaxshi ajraladi. To’rt bize si yaxshi tayyorlangani uchun qamdolatchilar oq tuxumdan foydalanishni yaxshi ko’rishadi.


Nega tuxum ikki xil? Aslida gap tuxumda emas, toquqda. Patlari oqish bo’lgan tovuq – oq, jigarrang – olachipor esa jigarrang tuxum qo’yadi. Ikki xil rangdagi tuxumning ozuqaviy qiymati bir – xil. Faqatgina ular tuxum postining rangi, katta kichikligi bilan farqlanishi mumkin. Odatda yosh tovuqlar po’sti qalin, nisbatan kichkina tuxum qo’yishadi. Yana toquvning yemishi tuxum sarig’i va ta’miga tasir etadi.

Qancha katta bo’lsa… “tuxum qancha katta bo’lsa shucha foydali”, - degan to'g'ri emas. Katta tuxumlarda (55-65 gr yoki 65-77 gr) suv ko’proq, ozuqaviy konsetratsiyasi kamroq bo’ladi. Odatda bunday tuxumlarni qari tovuqlar qo’yadi. 45-55 gr va 35-45 gr tuxumlarni esa yosh tovuqlar qo’yadi. Ular katta tuxumlarga nisbatan foydali, mazali va to’yimliroqdir.

Nega jigarrang tuxum qimmat? “negaki u foydali – da “ degan hayolga boryapsizmi? Yanglishdingiz, odatda oq tovuqqa nisbatan jigarranglari go’shtdor va bo’ychan bo’ladi. Turgan gapki ularni tuxumlari ham oq tuvuqnikiga qaraganda kattaroq bo’ladi. Tuxum narxini belgilashda esa, albatta, uning katta-kichikligi inobatka olinadi.

Tuxumni qanday iste’mol qilgan maqul? Xar kim o’z ta’biga qarab tuxumni suvda qaynatib yoki yog’da qovurib iste’mol qiladi. Ikkisi ham mazali. Unutmang tuxum qancha ko’p pishaversa tarkibida shuncha ko’p mikroelementlar o’laveradi. Nonushtada ham sarig’i yumshoq pishkan xolda iste’mol qilgan maqul. Bolalar va qariyalar oshqozoni qattiq pishgan tuxum sarig’ini xazm qilishda qiynaladi shuni yodda tuting.


Yodda saqlang!

Agar tuxumda yorig’ paydo bo’lsa, uni tuzli suvda pishirishni maslaxat beramiz.

Suvda pishgan tuxumning yetilganini aniqlash uchun uni aylantirib ko’rish kifoya. Yaxshi aylangan tuxum pishib yetilgan bo’ladi. 

Tuxumni chaqmay turib uni yangi yoki eskiligini aniqlash mushkul. Faqatgina uni bir stakan sovuq suvga solgach aniq toxtamga kelsa bo’ladi. 

Suvga tuxumni soling, agar u cho’ksa, demak, yangi, eski – suv yuzasiga qalqib qoladi.